Renée Moerkens
Ik ben Renée Moerkens, onderzoeker bij het Universitair Medisch Centrum in Groningen, waar ik de afgelopen vijf jaar onderzoek heb gedaan naar coeliakie.
Een ‘darm-op-chip’ om de rol van de darmwand te onderzoeken in coeliakie
Het klinkt misschien vreemd, maar ik gebruik een buisje bloed of een potje urine om onderzoek te doen naar jouw darmen. Door nieuwe technologische ontwikkelingen kunnen we cellen uit urine of bloed terugzetten naar een stamcel staat, waarna ze alle cellen van het lichaam kunnen worden. Door deze cellen bloot te stellen aan een cocktail met de juiste groeifactoren in het laboratorium kunnen we hier darmcellen van maken. Om te zorgen dat deze darmcellen zich net zo gedragen als in onze darm, stellen we ze bloot aan krachten die ook in de darm werken, zoals de continue voedselstroom en peristaltische bewegingen. Dat doen we door ze te groeien in een ‘darm-op-chip’, een apparaatje ter grootte van een USB-stick met kleine kanaaltjes, waarin we de omgeving van de darm kunnen nabootsen en de cellen zich ‘thuis’ voelen.
Op deze manier kunnen we vanuit urine of bloed een mini-darmpje maken, die specifiek is voor jouw darmen, zonder ingrijpende operatie. En dat is hard nodig voor onderzoek, want iedere coeliakiepatiënt is uniek.
We willen dit mini-darmpje gebruiken om te onderzoeken of een darmwand van een coeliakiepatiënt meer gluten doorlaat dan de darmwand van een controle individu. Bepaalde genetische factoren, die vaker voorkomen in coeliakiepatiënten, wijzen hier namelijk op. Als we daadwerkelijk zien dat de darmwand verstoord is in coeliakiepatiënten, brengt dat ons een stapje dichterbij het ontrafelen van de mechanismen die ten grondslag liggen aan coeliakie. Dit betekent ook dat we dan verder onderzoek kunnen doen naar het ontwikkelen van medicijnen die de darmwand kunnen versterken en op die manier hopelijk klachten kunnen verlichten of wellicht voorkomen.